27 januari 2024

De Allemanshelikopter: Robinson R44

Door jelleputs

De R44 van de Amerikaanse fabrikant Robinson is de meestverkochte civiele helikopter ter wereld en vloog voor het eerst in 1990. Deze helikopter met vier zitplaatsen is een vergrote variant van de tweezits R22. Door de eenvoudige constructie en betrouwbare zescilinder Lycoming boxermotor is deze helikopter wereldwijd populair voor allerlei verschillende doeleinden.
Onder helikopterpiloten zijn de meningen over de R44 op zijn zachtst gezegd verdeeld. Nogal wat mensen zijn in R44’s aan hun einde gekomen. Hoewel de helikopter goed geschikt is voor het opleiden van helikopterpiloten, is het vlieggedrag nogal direct en temperamentvol. Een bepaalde verkeerde stuurbeweging kan de bladen van de hoofdrotor een dusdanig grote zwieper omlaag geven dat de staartboom er finaal wordt afgeslagen. Daar komt nog eens bij dat op het oog ‘survivable’ crashes vaak werden gevolgd door een vlammenzee die de inzittenden alsnog fataal werd. Inmiddels zijn de aluminium brandstoftanks van vrijwel alle Robinsons voorzien van een ‘bladder’, een soort scheurvrije zak die voorkomt dat de brandstoftanks lek slaan bij een ongeval.

Robinson probeerde het na deze crashes echter eerst op de makkelijke manier op te lossen: in een adviesbericht raadde de fabrikant aan om brandvertragende pakken en helmen te dragen in de helikopters. Dit advies stond haaks tegenover het gebruiksgemak waar deze helikopters juist zo populair door zijn geworden. Dit advies werd dus massaal in de wind geslagen.
Ook werpt Robinson tegen dat doordát haar helikopters zo populair zijn bij amateurvliegers, er veel vaker vliegersfouten worden gemaakt wat vanzelfsprekend deze hoge ongevalscijfers veroorzaakt.

In 2009 nam Marianne mij en Mats mee naar Antwerpen om een helikoptervlucht te maken. Hierbij was het de bedoeling dat ik voorin plaatsnam naast de piloot om ook zelf te kunnen sturen. Cool!
Gelukkig wist ik destijds nog niets van bovenstaand verhaal. Na een rondje rondom de helikopter, waarbij we uitleg kregen over de werking van de verschillende stuurorganen, stegen we op voor een rondje boven de stad. Ook met een helikopter moet vaak getaxied worden, en dat gaat bij helikopters zonder wielen zwevend op een meter of twee boven de taxibaan. Niet het meest geschikte moment om een totaal onervaren achttienjarige voor het eerst de bediening over te geven, maar daar dacht piloot Peter anders over. Nog net op tijd gaf hij een ruk aan de collective om te voorkomen dat we tegen het beton sloegen. 

Na een mooi vluchtje over de stad en de haven van Antwerpen, waarbij ik (alsnog) een paar stukken mocht vliegen, keerden we terug op de luchthaven. Helaas heb ik de foto’s van deze dag nergens meer terug kunnen vinden… Ik heb zelfs mijn oude laptop opgegraven uit de berging, maar helaas. Gelukkig wist ik nog om welke registratie het ging (OO-RWJ).

Ondanks de populariteit van deze helikopter is het aantal plastic bouwdozen met één vinger te tellen. In 1999 bracht het Tsjechische MiKu een resin versie uit en pas in 2020 volgde de eerste en enige plastic bouwdoos, door het eveneens Tsjechische Stransky in schaal 1:72. Deze is inmiddels met verschillende decalopties op de markt gebracht. De meeste daarvan echter door KP, óók al Tsjechisch, maar het plastic is steeds hetzelfde.

Twee gietramen: eentje voor de hele helikopter, en een kleine transparante voor de ramen. Het is allemaal erg klein. Het ziet er op het oog mooi uit, maar…

– alle onderdeeltjes hebben vervelende gietrandjes;
– kwetsbare delen zoals antennes en de stang bij de staartrotor zitten vastgegoten aan de romp;
– de mallen zijn niet volledig vlak afgewerkt door de freesmachine, waardoor vooral op de romp nog licht de freeslijntjes zijn te herkennen;
– het glaswerk voor de zijramen vervormt nogal.

Daar staat tegenover dat er een mooi decalvel bij zit met veel opties, en dat de kit vrij compleet is uitgevoerd.

Ik begon natuurlijk met de cabine. Ik heb het simpel gehouden, maar er wel wat details aan toegevoegd zoals headsets en een brandblusser. Het is allemaal erg klein.
Achter de cabine is een deel van de Lycoming motor te zien. Deze blijft zichtbaar vanuit de onderkant van de helikopter, en dat zichtbare deel is voldoende gedetailleerd.

De passing van het glaswerk is goed, maar vergt wel veel aandacht om het er netjes in te lijmen. In het dak zit een klein raampje, dat is meegegoten met het grote bolle voorraam. Dit deel heb ik vlak geschuurd met de rest van de romp en daarna weer helder gepolijst.

Omdat ik mijn hobbykamer met airbrush-plek heb moeten opgeven voor de babykamer van Minne, ben ik overgestapt op Revell Aqua. Ik gebruikte deze verf al langer om kleine details mee te schilderen, maar ik heb het nu voor het eerst gespoten. Het beviel me eigenlijk erg goed. Het ging er mooi op, en er komt vrijwel geen geur vanaf. Wel gebruik ik nog steeds een spuitkastje met goede afzuiging naar buiten toe, en ga ik niet airbrushen als er anderen in de kamer zijn.


De zwarte sierstreep aan de zijkant heb ik van het decalvel gehaald. De rest moest natuurlijk zelf worden gemaakt. Ik heb de decals laten laserprinten door Mika van Arctic Decals. Ik heb de registraties twee keer laten printen omdat ik niet wist hoe dik de letters uit zouden vallen. Ik heb uiteindelijk de meest dikke versie gebruikt.
Laserprints zijn een goedkope en snelle manier om zelfontworpen decals te gebruiken. Laserprints zijn alleen geschikt voor decals die op een lichte (liefst witte) ondergrond worden aangebracht en de kleurverzadiging is nooit echt goed. Voor grote gekleurde vlakken kunnen veel beter de duurdere methodes worden aangewend. Dan nog moet er wel echt een goede laserprinter worden gebruikt, en daarom besteed ik het printen altijd uit.

Ik heb veel kleine details aangebracht. Het schilderen van de streepjes op en rondom de staartrotor was een leuk maar inspannend klusje. Ik heb voor zover ik kan zien alle antennetjes aangebracht die het echte toestel ook heeft. Ook heb ik op de skids de verankerings-oogjes gemaakt waarmee de helikopter aan het platform kan worden vastgezet. De fragiele as van de hoofdrotor heb ik vervangen door een stukje veiligheidsspeld en dat met een drupje houtlijm vastgezet in de rotormast. De rotorbladen heb ik wat doorgebogen. Op deze manier heeft de rotor de juiste ruststand, maar door de flexibele houtlijm breekt er niet gelijk van alles af als het model een stootje krijgt.

Banana for scale